We wtorek – 20 czerwca – w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie odbyło się uroczyste ogłoszenie wyników konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków pn. „Zabytek Zadbany”. To prestiżowe wydarzenie miało na celu uhonorowanie najbardziej godnych uznania projektów z dziedziny konserwacji zabytków.

Zabytek Zadbany to ogólnopolski konkurs, którego procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa. Celem konkursu jest promowanie i popularyzowanie najlepszych prac z zakresu konserwacji, rewitalizacji i adaptacji, które zostały zrealizowane zgodnie z najwyższymi standardami badawczymi i wykonawczymi.

Przez etap oceny formalnej pomyślnie przeszły 42 obiekty z 13 województw, które zaprezentowały wysoką jakość i profesjonalizm w dziedzinie konserwacji zabytków. W konkursowej stawce znalazły się zarówno unikatowe zabytki o doniosłym znaczeniu dla całego kraju, jak i te o lokalnym charakterze, które wpisują się w barwną mozaikę naszego kulturowego dziedzictwa.

Po przeprowadzeniu starannej oceny, komisja konkursowa dokonała trudnego zadania wyłonienia nominowanych spośród wielu doskonałych projektów. Zwycięzcy zostali wybrani w oparciu o ich wkład w ochronę i zachowanie dziedzictwa narodowego, innowacyjność podejścia oraz jakość wykonania prac.

Zrewitalizowany wiatrak w Chrośnie został doceniony przez komisję konkursową, otrzymując wyróżnienie w kategorii  zabytków techniki.  

Warto dodać, że projekt pn. „Rewitalizacja zabytkowego wiatraka typu „Koźlak” w Chrośnie”   był współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi priorytetowej 7. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność, Działania 7.1. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego na lata 2014–2020, za pośrednictwem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Czarnoziem na Soli.

Zadanie obejmowało roboty związane z odrestaurowaniem zabytkowego wiatraka, między innymi odbudowę dachu, poprawę stanu technicznego obiektu, wzmocnienie fundamentów pod kozłem, wymianą wału skrzydłowego, rekonstrukcją „izbicy”, dyszla, schodów zewnętrznych i skrzydeł, a także zagospodarowanie terenu wokół wiatraka. Przy wiatraku w Chrośnie powstały  sanitariaty, wiata dla pieca chlebowego, mała architektura (m.in. ławki, siedziska, stoły), strefa parkingowa.

W związku z zaleceniami Konserwatora Zabytków wykonane zostały badania dendrologiczne w celu określenia wieku wiatraka oraz lepszego rozpoznania stanu zachowania poszczególnych jego elementów. Z badań wykonanych przez dr Macieja Prarata z Katedry Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dowiedzieliśmy się,  że wiatrak jest starszy niż sądzono i to prawie w całości. Jego powstanie jest datowane na koniec lat 60. XVIII w. Pierwotnie jednak za okres powstania wiatraka w Chrośnie przyjmowano wiek XIX.